Explosieve groei houdt aan: 871.000 Amsterdammers in 2020
- 25 februari 2015
Op 1 januari van dit jaar telde Amsterdam 822.272 inwoners. Sinds 2008 is de gemiddelde stijging van het inwonertal jaarlijks ruim 10.000.

Deze explosieve bevolkingsgroei zal de komende jaren aanhouden, zo blijkt uit de nieuwste bevolkingsprognose waarvan OIS vandaag de cijfers publiceert. In 2020 zijn er naar verwachting ruim 871.000 inwoners. Daarmee zal het huidige record van ruim 872.000 inwoners uit 1959 in de loop van 2020 worden gebroken. De komende jaren zal naar verwachting het buitenlands migratiesaldo stijgen en daarmee een groter deel van de groei voor haar rekening nemen.
Migratiesaldo
Twee recente ontwikkelingen hebben aanleiding gegeven de Amsterdamse prognose bij te stellen. Ten eerste is dat de stijging van het buitenlands migratiesaldo op landelijk niveau. Naar aanleiding van de toegenomen arbeidsmigratie vanuit de EU en de toegenomen asielmigratie vanuit Syrië en Eritrea heeft het CBS onlangs de landelijke bevolkingsprognose bijgesteld. Omdat de buitenlandse migratiestromen van en naar Amsterdam samenhangen met de landelijke migratiestromen, heeft OIS dat ook voor de Amsterdamse prognose gedaan. Voor het inschatten van het toekomstige buitenlandse migratiesaldo van Amsterdam wordt verondersteld dat de stad jaarlijks 10 procent van het landelijk buitenlands migratiesaldo krijgt.
Woningbouwprogrammering
De tweede reden voor het bijstellen van de bevolkingsprognose is de actualisering van de woningbouwprogrammering. In de Structuurvisie Amsterdam 2040 is de ambitie opgenomen om de woningvoorraad tussen 2010 en 2040 met 70.000 woningen aan te vullen. Deze extra woningen zijn bij het opstellen van de bevolkingsprognose meegerekend. Nieuw in de prognose van 2014 is dat de woningen op een andere manier over de jaren zijn verdeeld. Het jaarlijkse verwachte aantal opleveringen is, conform de ambities uit het Actieplan 2014-2018, op de korte termijn naar boven bijgesteld. Tussen 2014 en 2018 loopt het verwachte aantal toevoegingen per jaar op tot 4.500 in het piekjaar 2017. Hierdoor valt de prognose van OIS voor de jaren 2015-2020 hoger uit dan prognoses van het CBS en ABF Research. Voor de latere jaren wordt verondersteld dat vanaf 2035, wanneer de groei van het aantal huishoudens in Nederland is afgevlakt (CBS prognose 2013), het draagvlak om te bouwen zal afnemen. De groei van de woningvoorraad bedraagt vanaf dan ook nog slechts 1.300 per jaar.
Onzekerheid
Van alle componenten van de bevolkingsontwikkeling vertoont het buitenlands migratiesaldo het meest grillige patroon. Het hangt veelal af van het migratiebeleid en buitenlandse ontwikkelingen zoals vluchtelingenstromen. De toekomstverwachting is voor dit saldo dan ook het meest onzeker. De natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte) is de meest robuuste voorspeller in het model. In het Amsterdamse prognosemodel volgt de migratie van en naar andere Nederlandse gemeenten uit de balans tussen de verwachte bevolkingsontwikkeling (natuurlijke aanwas en buitenlandse migratie) en de woningvoorraad. Past het verwachte aantal huishoudens niet in de woningvoorraad, dan wordt het binnenlands migratiesaldo negatief. Ook de woningbouwproductie in de regio speelt hierbij een rol; als die aantrekt wordt verwacht dat een deel van de Amsterdamse huishoudens een ruimere woning in de regio zal betrekken.
Onderstaande figuur toont de loop van de Amsterdamse bevolking. Voor de jaren na 2014 is de nieuwste bevolkingsprognose gebruikt. De figuur laat zien dat er voor de jaren 2015-2025 nog steeds een groei voorzien wordt. In de jaren daarna schommelt de groei rond de nullijn. Momenteel wordt ruim de helft van de jaarlijkse groei veroorzaakt door natuurlijke aanwas. Voorlopige cijfers over 2014 lieten zien dat het binnenlands vertrek is toegenomen. Het resultaat hiervan is een lager binnenlands migratiesaldo. Conform de verwachting van het CBS zal het buitenlands migratiesaldo de komende jaren nog hoog blijven. Tot 2020 gaat het per saldo om gemiddeld 4.000 personen per jaar die zich vanuit het buitenland in Amsterdam vestigen. Het opvangen van al deze nieuwe inwoners vereist voldoende woonruimte. De figuur laat duidelijk zien dat, ondanks het feit dat de woningbouwproductie in de periode tot 2020 juist hoog is, er toch een negatief binnenlands saldo zal gaan ontstaan.