Op een moerassig stuk weiland in 1916 begint Schiphol als militair vliegveld, dat vanwege de Eerste Wereldoorlog wordt aangelegd. In de jaren daarna groeit het terrein snel. Na de oorlog wordt Schiphol steeds meer gebruikt voor de burgerluchtvaart. De luchtmacht vertrekt uiteindelijk in 1923 definitief.

In 1926 koopt de gemeente Amsterdam het vliegveld. Vanaf dat moment verzamelt het Bureau van Statistiek gegevens over Schiphol. De gemeente bouwt in hoog tempo een stationsgebouw en zorgt voor betere toegangswegen. In 1928 zullen de Olympische Spelen in de stad plaatsvinden. Volgens de oude jaarboeken zijn er dat jaar 6.160 vliegtuigbewegingen van en naar Schiphol.

Tijdens die Spelen schrijft De Tijd:

Behalve in het Olympisch Stadion en op de andere terreinen, waar Olympische gebeurtenissen plaats vinden, worden dagelijks ook records verbeterd op het vliegveld Schiphol, waar de K.L.M. steeds meer passagiers op haar internationale lijnen vervoerd. Naar de Stationschef, de heer Thompson, ons mededeelde, worden in deze dagen geregeld 160 à 150 passagiers door de K.L.M. vervoerd, hetgeen belangrijk meer is, dan het hoogste aantal, dat vorig jaar is bereikt.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt de Duitse bezetter Schiphol als militaire vliegbasis. Het vliegveld krijgt van hen de nieuwe naam Fliegerhorst 561. Omdat het vliegveld erg belangrijk is voor de Duitsers bombarderen de geallieerden Schiphol in december 1943. Een klein jaar later, op het moment dat het verlies van de Duitsers in zich lijkt, blazen ze de rest van het vliegveld op.

Na de oorlog wordt Schiphol snel herbouwd. Het aantal vluchten neemt vanaf dat moment gestaag toe. Door die groei moet het vliegveld uitbreiden. In 1963 start de bouw van een nieuw stationsgebouw, dat koningin Juliana in 1967 opent. Dit is het huidige Schiphol-Centrum, nog altijd het stationsgebouw met de aankomst- en vertrekhallen. Het aantal vluchten is tijdens die opening inmiddels toegenomen tot een kleine 77 duizend.

Vanaf de jaren zeventig wordt vliegen voor steeds meer mensen een optie. Ook spant de overheid zich in voor de Nederlandse luchtvaart. Vooral in de jaren negentig groeit het vliegveld hard. Tussen 1989 en 1999 verdubbelt het aantal vliegtuigbewegingen van en naar Schiphol. Het Limburgs Dagblad kopt in 1993: ‘Groei Schiphol niet te stuiten’. Dan het Algemeen Dagblad in 1996: ‘Groei Schiphol zet door’ en in 1998: ‘Weer sterke groei Schiphol’. Het aantal passagiers neemt in die tien jaar toe van 15,3 miljoen tot 36,4 miljoen.

Crises

Als de kredietcrisis van 2008 aanbreekt, stagneert de groei. De economische terugval leidt ertoe dat minder mensen het vliegtuig nemen. In 2009 ligt het aantal passagiers 9 procent lager dan in 2007. En ook de hoeveelheid vracht neemt in die periode af met 20 procent. Over de hele linie neemt het aantal vluchten tussen 2000 en 2013 nauwelijks toe.

Ook de hoeveelheid aangekomen en verzonden post laat een dip zien tussen 2007 en 2013. Maar de hoeveelheid post daalt al sinds het begin van de eeuw. En hoewel het aantal tonnen zich na de kredietcrisis weer enigszins herstelt, zet de daling zich na 2014 definitief voort.

Dat heeft te maken met de komst van internet en digitale communicatiekanalen. Mensen en bedrijven sturen nauwelijks nog briefpost. Inmiddels ligt het aantal tonnen post dat via Schiphol komt en gaat ongeveer weer op het niveau van halverwege de jaren zestig.

In 2019 gaf Onderzoek en Statistiek zijn laatste jaarboek uit. Toch kunnen we ook zien wat er in de jaren daarna is gebeurd doordat de recente cijfers op de website Schiphol staan. Daaruit blijkt dat de coronacrisis grote invloed had op Schiphol. Het aantal vluchten is in 2020 de helft van het jaar ervoor en het aantal passagiers neemt af van bijna 72 miljoen naar een kleine 21 miljoen.

Het is tegenwoordig niet meer zo vanzelfsprekend dat Schiphol onbegrensd door zal blijven groeien. Al vanaf de jaren zestig maakten omwonenden zich zorgen en voerden actiegroepen campagne tegen de groei. Vanwege de geluidsoverlast gaan er de laatste jaren stemmen op om Schiphol te laten krimpen.