Ook landelijk laat het aantal geboortes sinds 2010 een overwegend dalende trend zien. Uitzondering hierop is coronajaar 2021: toen nam het aantal geboortes zowel in Amsterdam als landelijk toe. In 2022 zette de dalende trend in het geboortecijfer verder door. Ook in de eerste negen maanden van 2023 is het aantal geboortes in de stad lager dan in eerdere jaren.

De afname van het aantal geboortes is het sterkst onder vrouwen van 20 tot en met 24 en 25 tot en met 29 jaar. Onder deze leeftijdsgroepen daalt het aantal geboortes al sinds 2007, terwijl dat voor de groep van 30 tot en met 34 pas sinds 2019 zo is. De plotselinge toename van het aantal geboortes in 2021 zien we met name onder vrouwen van 30 tot 34 jaar. Ook onder de groep 35- tot en met 39-jarige vrouwen nam het aantal geboortes dat jaar toe. Volgens het CBS heeft deze tijdelijke opleving van het aantal geboortes mogelijk te maken met omstandigheden die samenhangen met de coronapandemie.

Amsterdamse vrouwen krijgen op steeds latere leeftijd kinderen. Dat is overigens in heel Nederland zo. De moeders van baby’s die in 1975 geboren werden in de stad waren gemiddeld 26 jaar oud, twintig jaar later was dit 30 jaar en in 2022 is dit opgelopen naar 32 jaar. Ook de gemiddelde leeftijd waarop Amsterdamse vrouwen hun eerste kind kregen schuift op;van 27 jaar in 1992 tot 32 jaar in 2022.

De volgende grafiek laat zien dat in 1985 en 2005 het aantal geboortes per 1000 vrouwen onder de dertig aanzienlijk hoger lag dan in de latere jaren. In 1985 lag de piek bij 27 jaar: er werden toen 102 kinderen geboren per 1000 vrouwen van 27. In 2005 was dit afgenomen tot 74 en in 2022 gaat het nog slechts om 28 geboortes. In 1985 nam het aantal geboortes per 1000 vrouwen al af na 30 jaar, in 2022 wordt er pas na 34 jaar een daling ingezet. Pas vanaf 28 jaar is er in 2022 sprake van een sterke stijging van het aantal geboortes per 1000 vrouwen.

Waarom vrouwen steeds later kinderen krijgen blijft een open vraag. Mogelijk speelt onzekerheid hierin een rol. Recent onderzoek wijst uit dat jonge stellen met werk, hoge inkomens en vaste contracten eerder een eerste kind krijgen dan stellen voor wie dit niet zo is. Daarnaast is het denkbaar dat een onzekere woonsituatie, zoals het hebben van een tijdelijk huurcontract of periodes met hoge hypotheekrente leiden tot het uitstellen van het krijgen van kinderen.

Het huren van een woning kan een factor van onzekerheid zijn. Bovendien geven particuliere huurders in Amsterdam relatief vaak aan te willen verhuizen vanwege de hoge huur. Wanneer onzekerheid in de woonsituatie inderdaad van invloed is op het krijgen van kinderen, zou het aantal geboortes binnen huishoudens in een koopwoning minder sterk dalen dan binnen huishoudens in een particuliere huurwoning. Als we echter de woonsituatie van Amsterdamse baby’s bekijken, zien we dat het aantal baby’s per 1000 woningen voor alle woningtypes afneemt, zowel in koopwoningen als in de corporatie- en particuliere huur. Verder valt op dat de toename van het aantal geboortes in 2021 (de 0-jarigen van 2022 in de grafiek) zich met name in koopwoningen voordoet.