Preventief fouilleren in West en Nieuw-West
- 15 september 2010
Sinds november 2002 worden op een aantal plekken in Amsterdam wapencontroles uitgevoerd, ook wel bekend als preventief fouilleren. Het gaat daarbij om gebieden waar zich de voorgaande 2 jaar meerdere malen incidenten met wapens hebben voorgedaan. De politie heeft tijdens de controle het recht om alle personen binnen het gebied op wapens, zoals messen of vuurwapens, te controleren.

Op dit moment mogen in de stadsdelen Centrum, Zuidoost en Oost wapencontroles uitgevoerd worden. De gemeente overweegt om de toestemming uit te breiden naar de stadsdelen West en Nieuw-West. In opdracht van AT5 is door O+S aan 418 bewoners van deze twee stadsdelen gevraagd naar hun mening over preventief fouilleren. Deze respondenten wonen verspreid over alle delen van West en Nieuw-West (respectievelijk Bos en Lommer, De Baarsjes, Westerpark en Oud-West en Osdorp, Slotervaart en Geuzenveld-Slotermeer).
Een ruime meerderheid (83 procent) is voorstander van wapencontroles. Een klein deel (8 procent) is juist tegen. Met name de groep respondenten jonger dan 35 jaar heeft een uitgesproken mening. Het aandeel ‘neutrale’ antwoorden in deze groep is klein (4 procent), 82 procent is voor en 14 procent is tegen.
Na de vraag over voor- of tegenstand is aan de respondenten gevraagd in hoeverre zij denken dat:
- wapencontroles nodig zijn om de veiligheid in Amsterdam te vergroten,
- Amsterdam veiliger wordt door de wapencontroles,
- het wapenbezit vermindert doordat wapencontroles worden uitgevoerd.
50 procent denkt dat de wapencontroles nodig zijn om de veiligheid in Amsterdam te vergroten. Nog eens 28 procent denkt dat dit enigszins nodig is. Een kwart denkt dat de wapencontroles ook werken om de veiligheid in Amsterdam te verbeteren. Ongeveer de helft (47 procent) denkt dat wapencontroles Amsterdam enigszins veiliger maken. Het aandeel dat denkt dat de wapencontroles helpen om het wapenbezit terug te dringen is nog iets lager (20 procent). Hier denkt 43 procent dat dit enigszins werkt.
Waar in Amsterdam zijn wapencontroles het meest nodig?
Aan de bewoners van West en Nieuw-West is gevraagd in welke van zes gebieden (stadsdelen Centrum, Oost, Zuidoost, West en Nieuw-West en de uitgaansgebieden) de wapencontroles het meest nodig zijn. Zuidoost wordt het meest genoemd; 36 procent zet dit gebied op de eerste plaats. Hierna volgen de uitgaansgebieden (bij 23 procent op 1), stadsdeel Centrum (11 procent), Nieuw-West (7 procent), West (6 procent) en Oost (2 procent). Van de bewoners in Nieuw-West plaatst 8 procent hun eigen stadsdeel op de eerste plek, van de bewoners in West doet 6 procent dit. Een op de tien (13 procent) is helemaal tegen de controles en heeft dus niet aangegeven waar het het meest nodig is.
Belangrijke voorwaarden
De gemeente wil graag dat de wapencontroles effect hebben, maar ook dat zo min mogelijk mensen er last van hebben. Aan de bewoners van westelijk Amsterdam is gevraagd welke zaken zij belangrijk vinden als het gaat om de manier waarop de wapencontroles worden uitgevoerd.
De wapencontroles moeten volgens respondenten voldoen aan veel voorwaarden. Met stip op 1 staat een correcte behandeling door de agenten, gevolgd door een gelijke behandeling van iedereen. Verder moeten de agenten vriendelijk zijn, moeten zij (kunnen) uitleggen waarom er preventief gefouilleerd wordt, er mag geen sprake zijn van machtsvertoon door de politie, het fouilleren moet door iemand van gelijke sekse gebeuren en het moet structureel, rustig en veilig verlopen. Minst belangrijk is dat de wapencontrole van te voren wordt aangekondigd. Een aantal respondenten geeft aan dat ze juist onverwacht uitgevoerd moeten worden.
Samengevat
Een ruime meerderheid van de Amsterdammers is voorstander van wapencontroles; de helft van de Amsterdammers vindt ook dat wapencontroles nodig zijn voor de veiligheid in Amsterdam. Over de effectiviteit zijn Amsterdammers minder uitgesproken verwachtingsvol; ongeveer een kwart denkt dat Amsterdam zeker veiliger wordt door de controles en ongeveer 20 procent denkt dat het wapenbezit er zeker door vermindert. Bovendien blijkt dat Amsterdammers sterk hechten aan alle randvoorwaarden waaronder de controles dienen te worden uitgevoerd; correcte en gelijke behandeling door agenten staan daarbij bovenaan.
Ten slotte blijkt dat sommige gebieden meer in aanmerking komen dan andere. Bewoners van West en Nieuw-West bijvoorbeeld denken veel vaker aan Zuidoost (36 procent), Centrum/uitgaansgebieden (34 procent) dan aan hun eigen stadsdeel: Nieuw-West (8 procent) of West (6 procent).