Stemgedrag Amsterdammers met een migratieachtergrond in kaart
- 13 juni 2018
Tijdens de afgelopen Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen hebben het Instituut voor Migratie en Etnische Studies (IMES) van de Universiteit van Amsterdam en Onderzoek Informatie en Statistiek (OIS) van de gemeente Amsterdam een lange samenwerking voortgezet. Sinds 1994 worden op een aantal stemlocaties in de stad zogenaamde schaduwverkiezingen georganiseerd. Het doel hiervan is het in kaart brengen van het stemgedrag van Amsterdammers met een migratieachtergrond. Het onderzoek toont aan dat de opkomst structureel laag is onder Marokkaanse (24 procent) en Surinaamse Amsterdammers (25 procent) en sterk gestegen onder Turkse Amsterdammers (van 34 procent in 2014 naar 48 procent in 2018).
DENK grote winnaar onder Turkse en Marokkaanse Amsterdammers, BIJ1 doet het goed onder Surinaamse Amsterdammers
De partij die de grootste steun heeft gekregen van de Turkse en Marokkaanse Amsterdammers is DENK. DENK ontving 49 procent van de stemmen onder de Marokkaanse Amsterdammers, en 74 procent van de stemmen onder de Turkse Amsterdammers. Buiten deze twee groepen heeft DENK maar weinig stemmen gekregen in Amsterdam: 6 procent onder Surinaamse Amsterdammers, 5 procent onder Amsterdammers met een andere migratieachtergrond en 2 procent onder Amsterdammers zonder migratieachtergrond.
Van de Surinaamse Amsterdammers heeft 19 procent op BIJ1 gestemd. Het percentage Turkse of Marokkaanse Amsterdammers dat op BIJ1 heeft gestemd is met 1 procent laag . Ook hebben maar weinig Amsterdammers zonder migratieachtergrond deze partij gesteund (2 procent).
Partijkeuze vergeleken: groot verlies van de PvdA
Onder de Turkse en Marokkaanse Amsterdammers is een forse daling te zien in de steun voor de PvdA, van 40 procent of meer in 2014 naar respectievelijk 4 procent en 13 procent in 2018. Dit verlies vormt een trendbreuk in ruim 20 jaar onderzoek naar het stemgedrag van Amsterdammers met een migratieachtergrond: de PvdA was tot nu toe altijd de grootste partij. Ook bij de Surinaamse Amsterdammers heeft de PvdA verloren, maar minder fors dan bij de andere twee migrantengroepen (van 35 procent in 2014 naar 16 procent in 2018). De twee nieuwe partijen DENK en BIJ1 vullen dit gat grotendeels op. Daarnaast valt op dat GroenLinks het onder stemmers met een migratieachtergrond beter heeft gedaan en D66 minder goed.
Relatief veel steun voor BIJ1 onder oudere Surinaamse Amsterdammers en voor DENK onder laagopgeleide Turkse Amsterdammers
Analyseren we de partijkeuze naar achtergrondkenmerken dan blijkt geslacht geen invloed te hebben. Het effect van leeftijd is gering. Alleen onder de Surinaamse Amsterdammers is er een significant verband tussen leeftijd en partijkeuze. De jongere Surinaamse Amsterdammers (18-29 jaar) hebben significant meer gestemd op D66 en GroenLinks dan 30-plussers. Die groep heeft significant vaker gestemd op de PvdA en op BIJ1. Opleidingsniveau leidt meer tot significante verschillen. Zo hebben hoog opgeleide Surinaamse Amsterdammers significant vaker gekozen voor D66 dan lager opgeleiden.
Onder Turkse Amsterdammers hebben hoog opgeleiden significant meer voor GroenLinks en VVD gekozen dan lager en middelbaar opgeleiden. De lager opgeleiden hebben juist meer op DENK gestemd in vergelijking tot de hoger opgeleiden. Onder de Marokkaanse Amsterdammers valt geen significant verband te ontdekken tussen opleidingsniveau en stemkeuze.