Winkels in het kernwinkelgebied zijn op zondag open

Voor het onderzoek is met behulp van een steekproef een aantal winkeliers in stadsdeel Centrum benaderd. Vooral in het kernwinkelgebied (op en rond de Nieuwendijk-Kalverstraat-Leidsestraat) zijn de meeste winkels op zondag open. De winkeliers in deze straten zien op zondag wel een ander winkelpubliek: veel meer dagjesmensen en toeristen.

In andere winkelstraten als de Haarlemmerdijk, de Rozengracht en de Utrechtsestraat zijn bijna alle winkels op zondag gesloten. Hetzelfde geldt voor winkels die niet in een winkelstraat liggen.

Vooral profijt voor grootwinkelbedrijven

Uit buitenlands onderzoek komt naar voren dat vooral grootwinkelbedrijven profijt hebben van ruimere openingstijden. Voor veel kleinere winkels wegen de extra kosten (personeel, energie) om op zondag open te zijn niet op tegen de extra omzet. Bovendien blijkt dat de extra omzet op zondag vaak ten koste gaat van de omzet op andere dagen of de koopavond. In Amsterdam zijn in stadsdeel Centrum op zondag ook veel kleinere, niet tot een winkelketen behorende winkels open, maar buiten het kernwinkelgebied zijn nu vooral grote supermarkten op zondag open.

Circa 10 procent extra banen vanwege de koopzondag

De invoering van de koopzondag in stadsdeel Centrum in 1996 heeft vooral effect gehad in de periode 1996-2000, toen ruim 1.100 nieuwe banen zijn ontstaan (ongeveer 10 procent van de banen in de detailhandel in het stadsdeel). Iets minder dan een kwart (23 procent) betreft kleine banen van minder dan 12 uur per week. Als de zondagsopenstelling afgeschaft zou worden dan zouden deze banen weer verdwijnen. De afschaffing van de zondagopenstelling zou er ook toe leiden dat ongeveer 4.800 mensen op andere dagen moeten gaan werken of minder uren moeten gaan werken.

Winkeliers in stadsdeel Centrum die op zondag open zijn geven aan dat de zondagopening positief is voor de werkgelegenheid en de omzet. Een ruime meerderheid van de winkeliers ziet dat de omzet duidelijk tot licht is gestegen.

Verwachtingen

Met de aanwijzing van de gehele gemeente Amsterdam tot toeristisch gebied kunnen alle winkels in Amsterdam op zondag open. Vooralsnog wordt verwacht dat de effecten hiervan beperkt zullen zijn: vooral grotere supermarkten zullen op zondag open gaan, evenals een aantal grotere bouwmarkten en tuincentra. Volgens een onderzoek van Bureau Stedelijke Planning 1) zal dit nauwelijks effect hebben voor de winkels in de regio.Ondertussen hebben supermarkten een “gat in de wet” ontdekt want in alle grotere gemeenten kunnen supermarkten een vergunning voor een avondwinkel aanvragen (1 per 15.000 inwoners), die op zondag tussen 16.00 en 20.00 uur open mag zijn. In de meeste grotere gemeenten rond Amsterdam hebben supermarktketens hiervan al gebruik gemaakt, in Purmerend wordt zelfs geloot. Deze ontwikkeling is niet beperkt gebleven tot de regio Amsterdam: in Breukelen is Albert Heijn op zondag van 16.00 en 20.00 uur open en in Breda Aldi.

1. Bureau Stedelijke Planning, Stadsregio Amsterdam. Quick-scan onderzoek regionale effecten zondagopenstelling, Amsterdam, november 2009.