Samenvatting

OIS heeft in opdracht van stadsdeel Centrum een online enquête uitgevoerd onder Amsterdammers en ondernemers in de binnenstad over de 6 prioriteiten van de Aanpak Binnenstad, namelijk:

• Meer verblijfsruimte en groen
• Bevorderen van meer en divers woningaanbod
• Versterken van de culturele verscheidenheid en buurtidentiteiten
• Een waardevolle bezoekerseconomie
• Functiemenging en diversiteit
• Beheer en handhaving De vragenlijst is ingevuld door 5.880 personen, waaronder 2.373 centrumbewoners (39 procent), 373 ondernemers in de binnenstad (6 procent) en 3.119 overige Amsterdammers (54 procent).

Resultaten

Alle prioriteiten van de Aanpak Binnenstad worden door de meerderheid van de Amsterdammers (zeer) belangrijk gevonden. Het meeste belang hecht men aan de ambities met betrekking tot de aantrekkelijkheid van de verblijfsruimte en beheer en handhaving (83 procent tot 90 procent). De ambities met betrekking tot cultuur vindt men het minst vaak (zeer) belangrijk (54 procent tot 67 procent). Wanneer de open vraag wordt gesteld wat de gemeente als eerste aan moet pakken in de binnenstad valt het woord toerisme het vaakst. Wanneer de respondenten hun open antwoord indelen naar de thema’s van de Aanpak Binnenstad is de top 3:

1. Wonen /leefbaarheid (33 procent)
2. Aantrekkelijke openbare ruime (24 procent)
3. Thuis voelen / mijn stad (19 procent).

Uit de gegeven rapportcijfers voor 20 stellingen over de Aanpak Binnenstad blijkt dat Amsterdammers het er gemiddeld genomen mee eens zijn dat er meer woningen in de binnenstad moeten komen en dat meer wonen de leefbaarheid verbetert (beide 7,6). Ook vindt men dat reuring en drukte bij de binnenstad horen (7,1) en dat de binnenstad mooi is (7,0).

Ambities die nu (nog) een onvoldoende krijgen, zijn een positieve bijdrage van bezoekers aan de binnenstad (5,3), het winkelaanbod (5,1), de hoeveelheid groen (5,0), de mate van overlast (4,8), functiemenging (4,7) en de beschikbaarheid van openbare ruimte voor bewoners (4,6).

Voor alle prioriteiten geldt dat de grootste groep respondenten verwacht dat de situatie de komende twee jaar niet zal veranderen. Het meest positief is men over de ontwikkelingen op het gebied van groen en de reuring en drukte die bij de binnenstad horen (22 procent en 20 procent verwacht verbetering). Meer dan een derde van de Amsterdammers verwacht achteruitgang als het gaat om de aantrekkelijkheid van de verblijfsruimte, de functiemenging en overlast in de binnenstad en de positieve bijdrage van bezoekers.

Naar de binnenstad gaan

Ruim de helft van de respondenten die niet in Centrum wonen (53 procent) zegt dat ze vóór corona minstens een keer per week naar de binnenstad gingen. Tijdens de lockdowns daalde dit naar 34 procent. Bijna een kwart van de bezoekers uit andere stadsdelen (24 procent) voelt zich thuis in de binnenstad en 44 procent geeft hiervoor een onvoldoende. De belangrijkste bezoekmotieven zijn winkelen (25 procent), werk/studie (23 procent) en uitgaan (14 procent).

Amsterdammers, inclusief centrumbewoners, zijn verdeeld over de stelling of zij graag naar de binnenstad gaan: 33 procent geeft een onvoldoende, 34 procent een 6 of 7 en 32 procent een 8 of hoger. De thema’s van de Aanpak Binnenstad die het vaakst worden genoemd als reden om graag naar de binnenstad te gaan zijn:

1. Thuis voelen / mijn stad (31 procent)
2. Aantrekkelijke openbare ruimte / mensen ontmoeten / het culturele aanbod (alle drie 14 procent).

De thema’s die in de binnenstad het meest worden gemist, zijn:

1. Wonen / leefbaarheid (26 procent)
2. Thuis voelen / mijn stad (24 procent)
3. Aantrekkelijke openbare ruimte (23 procent).

Toerisme

Voor de coronapandemie vond 78 procent van de Amsterdammers de binnenstad te druk. Tijdens de lockdowns daalde dit naar 2 procent. Sinds de zomer van 2021 vindt 22 procent de binnenstad te druk. Het afgelopen jaar heeft 71 procent wel eens (bepaalde plekken in) de binnenstad vermeden. In de meeste gevallen vanwege drukte (62 procent). Het gaat dan met name om de Kalverstraat en andere winkelgebieden. Een kwart mijdt bepaalde plekken als het donker is. Dan gaat het vooral om de wallen, steegjes, parken etc. Een groep van 12 procent noemt andere redenen om de stad te mijden, zoals corona, wegopbrekingen en demonstraties.

Van de respondenten kan 67 procent een voorbeeld geven van overlast die ze het afgelopen jaar in de binnenstad hebben ervaren. De bronnen van overlast die het meest worden genoemd zijn:

1. Toeristen (26 procent)
2. Verkeer (13 procent)
3. Rommel op straat (9 procent).

De opvallendste veranderingen in de binnenstad van de afgelopen jaren zijn volgens de respondenten het toegenomen toerisme, corona, verkeer, expats , afval, werkzaamheden, de kades, het opgeknapte Rokin en Leidseplein en de woningmarkt. Vertaald naar de ambities van de Aanpak Binnenstad zijn de top 3 veranderingen in de binnenstad te vinden bij de thema’s:

1. Thuis voelen (27 procent)
2. Wonen / leefbaarheid (26 procent)
3. Aantrekkelijke openbare ruimte (20 procent).

Negatiever of positiever dan gemiddeld

Er zijn verschillen tussen groepen respondenten (zie ook de samenvattende tabel in het rapport).

• Bewoners en ondernemers van de binnenstad vinden prioriteiten van de Aanpak Binnenstad vaker (zeer) belangrijk dan de overige Amsterdammers. In het algemeen zijn zij positiever over hoe de binnenstad er op dit moment voor staat, met name de aantrekkelijkheid van de verblijfsruimte. Verder lopen de meningen uiteen:
  • Binnenstadbewoners zijn negatief over de overlast in het gebied en zijn minder optimistisch over de toekomst van de aantrekkelijkheid van de binnenstad.
  • Ondernemers zijn bovengemiddeld positief over de bijdrage van bezoekers aan de binnenstad en vinden vaker dat er voldoende groen en openbare ruimte is voor bewoners, dat de horeca aantrekkelijk is, en dat de mate van overlast acceptabel is in de binnenstad.
• Bewoners van overige stadsdelen vinden de binnenstad minder aantrekkelijk dan de bewoners en ondernemers. Zo geven zij een onvoldoende voor je thuis voelen in de binnenstad (5,6).
• Amsterdammers onder de 35 jaar geven de binnenstad vaker lage rapportcijfers, met name als het gaat om groen, bezoekers, je thuis voelen, er graag afspreken en de bijdrage van handhaving. Positiever zijn zij over de reuring en drukte die bij de binnenstad hoort en het idee meer woningen in de binnenstad te creëren. Deze leeftijdsgroep heeft minder belangstelling voor de aanpak van overlast, handhaving, de mate waarin bezoekers welkom zijn en de drukte en reuring die bij de binnenstad horen.
• Ouderen voelen zich meer thuis in de binnenstad dan jongeren (6,4 versus 5,7). Zij hechten minder vaak belang aan de kwaliteit van de horeca. In tegenstelling tot de jongeren verwachten zij relatief vaak verbeteringen in de positieve bijdrage van bezoekers.