Direct naar inhoudDirect naar contactgegevens

Onderzoek en Statistiek

Evaluatie pilot ‘bijstand-in-1-dag’

Binnen de afdeling Bijzondere Doelgroepen van de gemeente Amsterdam vond van november 2023 tot en met april 2024 de pilot ‘bijstand in één dag’ plaats. De pilot is onderdeel van de agenda ‘Bestaanszekerheid voor Iedereen’. Onderzoek en Statistiek evalueerde zowel het proces van implementatie van de pilot als de (meer)waarde van pilotwerkwijze voor de aanvragers.

Tijdens de pilot kregen sommige mensen die bijstand aanvroegen direct een intake en een toekenning, naast dat zij de gewoonlijke screening doorliepen. Op deze manier ontvingen aanvragers in één dag een beschikking op hun bijstandsaanvraag. Normaal gesproken zitten er bij de front office van Bijzondere Doelgroepen gemiddeld 17 werkdagen tussen de melding en toekenning.

Pilot-aanvragers kregen bovendien een overbruggingslening van 850 euro toegekend. Deze lening werd na zes maanden omgezet in een gift als de aanvrager zich hield aan bepaalde afspraken.

De pilot was bedoeld om de negatieve gevolgen van wachttijden en de financiële onzekerheid daardoor onder aanvragers zoveel mogelijk weg te nemen. Het tweede doel van de pilot en dit onderzoek van O&S was om lessen uit de werkwijze uit de pilot toe te passen op de bestaande werkwijze.

Een aantal resultaten uit dit onderzoek:

  • Het lukte niet om de pilot uit te voeren zoals beoogd. Dat kwam onder andere doordat het aangewezen team onderbezet was en de afbakening van de doelgroep niet eenduidig was.
  • Aanvragers van een bijstandsuitkering ervoeren moeilijkheden bij het aanleveren van de benodigde documentatie. Tijdens het wachten op hun (reguliere) aanvraag was er vaak sprake van financiële nood en een gevoel ‘overgeleverd’ te zijn.
  • Aanvragers waren positief over bijstand in één dag, maar de problemen waarmee zij kampten, bleven groot. Vanwege het kleine aantal deelnemers aan de pilot konden we niet vaststellen of aanvragers die deel uitmaakten van de pilot uitstroomden uit de bijstand.
  • De overbruggingslening werd door aanvragers als zeer wenselijk beschouwd.
  • Het onderzoek legt verschillende factoren bloot die het aanvraagproces in de bestaande werkwijze vertragen, zoals de inzet van handhaving om dakloosheid vast te stellen.

Eind 2024 is de pilot onder andere op basis van opgedane inzichten opnieuw gestart. Deze aangepaste pilot wordt geëvalueerd door De Antropologische Blik.