De Monitor Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer brengt op basis van een enquête jaarlijks in kaart hoe veilig inwoners van de gemeente Amsterdam (hierna: Amsterdammers) zich voelen in het openbaar vervoer in hun stad. In totaal hebben 1755 Amsterdammers aan het onderzoek meegedaan.

Het overgrote deel van de ondervraagde Amsterdammers (96 procent) heeft de afgelopen twaalf maanden gebruikgemaakt van het ov in de stad. Net als voorgaande jaren gebruikten zij de tram en de metro het meest. In de afgelopen twaalf maanden maakte 39 procent van de ondervraagde Amsterdammers weleens gebruik van het ov in de nacht (tussen 00.00 en 06.00 uur).

Vrouwen voelen zich vaker onveilig

Amsterdammers zijn positief over de sociale veiligheid in het Amsterdamse ov. In 2024 geven zij gemiddeld een 7,5. De sociale veiligheid in de avonduren (20.00 – 06.00) wordt gemiddeld iets lager beoordeeld (7,1). Mannen voelen zich iets vaker veilig dan vrouwen in het ov (82 procent tegenover 76 procent). Vrouwen voelen zich vaker onveilig in het Amsterdamse nachtvervoer dan mannen (13 procent tegenover 5 procent).

Reizigers die zich onveilig voelen noemen Amsterdam Centraal het vaakst als locatie waar zij zich onveilig voelen, gevolgd door Amsterdam Lelylaan, Amsterdam Bijlmer ArenA, Amsterdam Sloterdijk en Station Noord. Van de ondervraagde reizigers mijdt 18 procent weleens een halte of traject vanwege een onveilig gevoel. Bij vrouwen ligt dit aandeel hoger; een kwart van hen mijdt wel eens specifieke haltes of trajecten.

Ruim driekwart van de reizigers vindt het te druk in het ov. Van hen vindt 22 procent het veel te druk. In 2024 geeft de helft van de reizigers (48 procent) aan zich soms of vaak onveilig te voelen door de drukte, waar dit in 2022 nog om 43 procent ging. Dit aandeel lijkt vooral te zijn gestegen door onveiligheidsgevoelens onder mannen. Van hen voelde 32 procent zich onveilig in 2022 en dat nam toe tot 40 procent in 2024. Meer dan de helft van de reizigers (55 procent) past weleens hun reisgedrag aan vanwege de drukte in het ov.

Ervaren overlast toegenomen

Bijna alle overlastvormen in het ov zijn toegenomen ten opzichte van 2023. Van alle vormen van overlast komt geluidsoverlast door mobiel bellen het vaakst voor (67 procent). Ook ervaart meer dan de helft van de reizigers overlast door afval en geluidsoverlast. De vorm van overlast die het sterkst is toegenomen is overlast door mensen die bedelen (van 31 procent naar 40 procent in 2024). Reizigers ervaren de meeste overlast in de metro en op metrostations.

Verdere stijging aandeel slachtoffers

In 2024 geeft 11 procent van de reizigers aan slachtoffer te zijn geworden van een of meer vormen van criminaliteit in het ov, zoals discriminatie, bedreigingen en diefstal/zakkenrollerij. De meeste misdrijven kwamen voor in de tram, metro of op metrostations.

Sommige reizigers geven aan agressief gedrag te hebben ervaren waarbij werd geschreeuwd of gescholden en waarbij soms werd geduwd. Reizigers benoemen dat er soms discriminerende opmerkingen gemaakt worden op basis van etnische achtergrond, huidskleur of seksuele oriëntatie. Daarnaast ervaren reizigers agressief verbaal gedrag wanneer zij medereizigers aanspreken op hun gedrag.