Aanleiding voor het invoeren van het stedelijk beleid en de voorkeursformulieren is de wens om een einde te maken aan de ongelijke kansen voor ouders/verzorgers, dubbele aanmeldingen te voorkomen en zicht te krijgen op het benodigd aantal plaatsen. Om deze wensen te vervullen is het van belang dat zo veel mogelijk ouders/verzorgers gebruik maken van het voorkeursformulier. Voor het schooljaar2020/’21 heeft ongeveer twee derde van de aangeschreven ouders/verzorgers het voorkeursformulier met de aanmelding voor de basisschool op tijd ingeleverd. Het BBO en de gemeente Amsterdam willen dat het deelnamepercentage voor de sluitingsdatum hoger komt te liggen. De onderzoeksvraag luidt:

Welke ouders/verzorgers leveren hun voorkeursformulier voor de geldende aanmelddatum in, en wie doen dit niet?

Resultaten

Er zijn bepaalde groepen ouders/verzorgers die het formulier minder vaak op tijd inleveren. Zo leveren de ouders/verzorgers van kinderen die een risico hebben op een onderwijsachterstand minder vaak op tijd het voorkeursformulier in. Het risico op een onderwijsachterstand wordt bepaald aan de hand van het opleidingsniveau van de ouders, het huishoudinkomen en of een van de ouders statushouder is. Ongeveer een derde van de groep één leerlingen in het basisonderwijs heeft een risico op een onderwijsachterstand. Ouders/verzorgers van leerlingen zonder risico op een onderwijsachterstand leveren juist vaker het voorkeursformulier voor de basisschool op tijd in. Deze relatie zien we ook terug op de basisscholen zelf: leerlingen van basisscholen met een hoger aandeel leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand worden minder vaak op tijd aangemeld via het voorkeursformulier. Voor leerlingen van basisscholen met een laag aandeel leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand geldt het omgekeerde. Op deze scholen wordt vaker geloot voor een plek en zijn de kleuterklassen vaker vol na de plaatsing. Voor leerlingen van scholen waar wordt geloot en die een volle kleuterklas hebben, wordt vaker op tijd een voorkeursformulier ingeleverd. Het lijkt urgenter voor ouders/verzorgers om het formulier op tijd in te leveren, als het kind mogelijk niet geplaatst kan worden. Wanneer een leerling op een voorschool heeft gezeten die gekoppeld is aan de basisschool en/of een broer of zus heeft op de dezelfde basisschool, kan de leerling voorrang krijgen op de betreffende basisschool. Dit lijkt een mogelijke reden voor ouders/verzorgers om het voorkeursformulier niet tijdig in te leveren. Toch heeft deelname aan een gekoppelde voorschool en het hebben van een broer of zus op dezelfde school geen effect op het tijdig inleveren van het voorkeursformulier.

De beschreven bevindingen zijn in elk stadsdeel terug te vinden. Toch zijn er ook verschillen tussen de stadsdelen. Voor leerlingen woonachtig en/of van scholen in stadsdeel Centrum en Oost wordt vaker een voorkeursformulier ingeleverd door de ouders/verzorgers. Voor leerlingen woonachtig en/of op basisscholen in Nieuw-West en Zuidoost wordt juist minder vaak voorkeursformulier op tijd ingeleverd.