Direct naar inhoudDirect naar contactgegevens

Onderzoek en Statistiek

Dashboard toont grote verschillen in brede welvaart tussen stadsdelen

Het Dashboard kerncijfers op deze website toont nu ook de verschillen in brede welvaart tussen stadsdelen. Brede welvaart gaat over de kwaliteit van leven hier en nu en de mate waarin die kwaliteit van leven ten koste gaat van die van latere generaties of van die van mensen elders in de wereld. In de Staat van de Stad besteedt Onderzoek en Statistiek ook speciale aandacht aan de brede welvaart in de stad.

Het dashboard bevat de Amsterdamse vertaling van de regionale Brede Welvaartsmonitor van het CBS. Brede welvaart ‘hier en nu’ gaat om zaken als welzijn, materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid, milieu en ruimtelijke kwaliteit. Ruimtelijke kwaliteit is een Amsterdamse toevoeging aan de brede welvaartsthema’s. Deze indicator gaat over de kwaliteit van de openbare ruimte en mobiliteit.

Brede welvaart ‘later’ gaat over de sociale, economische, menselijke en natuurlijke hulpbronnen die volgende generaties Amsterdammers nodig hebben om ten minste hetzelfde niveau van brede welvaart te kunnen bereiken als de huidige generatie.

Brede welvaart ‘elders’ zegt iets over effecten in de ene regio als gevolg van activiteiten in de andere regio. Het gaat dan bijvoorbeeld om vervuiling elders als gevolg van consumptie van goederen hier in de stad. Brede welvaart ‘elders’ maakt geen onderdeel uit van dit dashboard omdat deze effecten vaak moeilijk meetbaar zijn op stadsdeelniveau.

Brede welvaart per stadsdeel

De stand van de brede welvaart geeft weer hoe een stadsdeel ervoor staat ten opzichte van het stedelijk gemiddelde. De trend geeft de ontwikkeling weer binnen het stadsdeel vanaf 2016. Die trend hebben we op twee manieren berekend: als index en met een regressie (zie kader onderaan deze pagina).

Brede welvaart in de stadsdelen en het stadsgebied

De verschillen in brede welvaart in de stad zijn groot. De economische voorspoed van Amsterdam levert voor veel groepen een brede welvaart op, maar dit geldt niet voor iedereen. De verschillen zijn er op individueel niveau, maar ook tussen groepen inwoners en tussen de stadsdelen.

Zuidoost

Niet iedereen ervaart welvaart in brede zin: 33 procent van de Amsterdammers heeft bijvoorbeeld moeite met rondkomen Dit speelt in alle stadsdelen, maar is in Zuidoost een groter probleem. Hier geeft 47 procent van de mensen aan moeite te hebben met rond te komen.

Op meer vlakken heeft Zuidoost te maken met grote uitdagingen. De standaardleefsituatie-index is in 2024 wederom, en tegen de stedelijke trend in, licht gedaald naar 96. Het aandeel bewoners in Zuidoost dat zich gelukkig voelt, is verder gedaald naar 56 procent.

Op het thema samenleving is de situatie in Zuidoost vergelijkbaar met het gemiddelde in de stad maar de trend is negatief. Het aandeel van de bewoners dat wekelijks contact heeft met de buren is verder gedaald, naar 38 procent.

Nieuw-West

In Nieuw-West is ook sprake van gestapelde problematiek. Vooral als het gaat om leefbaarheid en veiligheid staat de brede welvaart onder druk. Bewoners zijn niet erg tevreden met hun buurt en hierin is geen verbetering te zien. Inwoners zijn ook steeds minder tevreden over hoe schoon de straten en stoepen zijn. 7 procent van de bewoners voelt zich vaak onveilig in de eigen buurt.

De sociale cohesie, die een indicatie geeft voor het sociaal kapitaal in het stadsdeel, is laag. De arbeidsparticipatie ontwikkelt zich wel positief: meer mensen hebben betaald werk. Dat geldt ook voor het menselijk kapitaal; het aandeel inwoners met een hbo -of wo-opleiding is laag, maar stijgt wel.

Noord

Noord maakt grote ontwikkelingen door als gevolg van nieuwbouw en de instroom van nieuwe groepen in het stadsdeel. Dat weerspiegelt zich in een stijgende trend van veel aspecten van de brede welvaart. De stand ligt inmiddels op veel vlakken rond het gemiddelde van de stad. Dit betekent niet dat de brede welvaart voor alle bewoners in Noord toeneemt; het is eerder een gevolg van de veranderde bewonerssamenstelling.

De komst van de Noord-Zuidlijn heeft de positie van het stadsdeel verandert. Aan de ene kant heeft het delen van Noord veel beter verbonden met de rest van de stad. Aan de andere kant zijn andere delen door het opheffen van buslijnen juist slechter bereikbaar. De tevredenheid met aanbod van openbaar vervoer in de buurt is sinds 2016 dan ook met vier tienden afgenomen.

Weesp

Stadsgebied Weesp staat er op veel punten gunstig voor. Het welzijn is hoog: de standaardleefsituatie-index is met 109 het hoogst van de gemeente. Ook op het gebied van samenleven is de situatie gunstig; veel bewoners doen vrijwilligerswerk en er is veel burencontact.

Hoewel het inkomen niet sterk boven het stedelijk gemiddelde ligt, is het economisch kapitaal zeer groot. Weinig huishoudens leven op het minimum en het vermogen is in Weesp velen malen groter dan gemiddeld in de gemeente. De groep die moeite heeft met rondkomen is in dit stadsgebied dan ook relatief klein.

Oost en West

De stadsdelen Oost en West zijn qua brede welvaart redelijk vergelijkbaar. De stand op veel indicatoren ligt op of net boven het gemiddelde van de stad. In Oost is de trend ook vaak stabiel of positief, maar in West zijn er ook negatieve ontwikkelingen.

In Oost zijn mensen relatief tevreden over hoe schoon de straten en stoepen zijn. Bewoners zijn ook relatief tevreden over hun buurt. Ook op het thema samenleven gaat het goed. Zo doen veel bewoners van Oost vrijwilligerswerk.

In West is het aandeel inwoners dat wekelijk contact heeft met de buren afgenomen van 50 procent in 2016 naar 40 procent in 2024. Op het gebied van milieu staat West er relatief slecht voor: de fijnstofuitstoot is groot.

Centrum en Zuid

De stadsdelen Centrum en Zuid scoren vaak op of boven het gemiddelde van de stad, met name op het gebied van welzijn, welvaart, gezondheid en wonen. Ook het economisch kapitaal is groot en groeit. Het vermogen is in deze stadsdelen sterk toegenomen.

In Centrum zijn er op het gebied van milieu en leefbaarheid wel grotere problemen. De uitstoot van fijnstof is groot en de tevredenheid over het schoonhouden van straten en stoepen gaat achteruit. Daarnaast speelt het toerisme een grote rol in de leefbaarheid.

In Zuid is de grote warmtebehoefte van woningen een relatief groot probleem. Bewoners moeten veel stoken om hun woning warm te houden en dat heeft negatieve gevolgen voor het natuurlijk kapitaal later.

Brede welvaart per indicator