Geregistreerde criminaliteit: toename veelvoorkomende criminaliteit

De geregistreerde criminaliteitsindex nam in Amsterdam toe van 117 in 2022 naar 124 in 2023. Bij de geregistreerde criminaliteitsindex worden de delicten die de politie registreert afgezet tegen bijvoorbeeld het aantal inwoners, bezoekers of woningen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in High Volume Criminaliteit (HVC) en High Impact Criminaliteit (HIC). Met HVC wordt veelvoorkomende criminaliteit genoemd, zoals diefstallen. HIC is criminaliteit met veel impact op het slachtoffer, zoals geweld en zedenmisdrijven. HVC steeg in Amsterdam van 128 naar 144 en HIC nam juist licht af van 105 naar 100. De politie registreerde bijvoorbeeld meer diefstallen van fietsen en andere voertuigen en meer winkeldiefstallen, maar registreerde juist minder bedreiging en geweld (bron: Regionale Veiligheidsrapportage).

De toename van geregistreerde criminaliteit is vooral te zien in de stadsdelen Zuid en Noord. In Noord kwam dit door een toename in HVC, in Zuid door een toename in HIC. In Centrum, West en Weesp daalde de geregistreerde criminaliteitsindex juist en in de overige stadsdelen bleef de geregistreerde criminaliteitsindex ongeveer gelijk.

Slachtofferschap: ook toename veelvoorkomende criminaliteit

In Amsterdam steeg de gerapporteerd slachtofferschapsindex licht tussen 2022 en 2023 (van 104 naar 106), waarbij het beeld gelijk is aan die van de geregistreerde criminaliteit: Amsterdammers zeggen in enquêtes iets minder vaak slachtoffer te zijn geworden van HIC-delicten (van 118 naar 114) en iets vaker van HVC-delicten (van 106 naar 114) en digitale criminaliteit (van 86 naar 90).

Kijken we naar de stadsdelen, dan is de grootste toename van gerapporteerd slachtofferschap te zien in stadsdeel Centrum, waar alle deelindexen stegen. In de wijk Burgwallen-Nieuwe Zijde steeg het geregistreerd slachtofferschap het sterkst. De sterkste daling van de gerapporteerd slachtofferindex was in Noord en West. In beide stadsdelen daalden alle deelindexen. In de Van Lennepbuurt daalde het gerapporteerd slachtofferschap het sterkst.

Overlast: Afname personenoverlast

De overlastindex is in Amsterdam licht afgenomen tussen 2022 en 2023 (van 99 naar 97), met name doordat personenoverlast licht daalde. Verloedering bleef ongeveer gelijk. In de overlastindex worden politiecijfers, overlastmeldingen bij de gemeente en door Amsterdammers gerapporteerde overlast in enquêtes gecombineerd.

Wel zijn er verschillen tussen plekken in de stad. In stadsdeel Centrum is de overlastindex bijvoorbeeld toegenomen. Zowel verloedering als personenoverlast namen toe. Op de Burgwallen-Nieuwe Zijde nam de overlastindex het sterkst toe. Personenoverlast steeg daar het sterkst – de gemeente kreeg daar meer meldingen over binnen – maar ook verloedering nam toe. Ook in Nieuw-West en Zuidoost nam de overlastindex (licht) toe. In West, Oost, Zuid en Noord nam de overlastindex juist (licht) af. In Zuid is de grootste daling; hier was vooral minder personenoverlast. De grootste afname in de overlastindex op wijkniveau is te zien in IJburg-Oost/IJburg-Zuid. Dit komt volledig door een afname in de personenoverlastindex. In dit gebied werd voorheen veel jeugdoverlast ervaren en gemeld, maar dit is in 2023 sterk afgenomen. In Weesp bleef de overlastindex gelijk.

Veiligheidsbeleving: Amsterdammers voelen zich iets veiliger

In Amsterdam daalde de onveiligheidsbeleving licht van 103 naar 99. Amsterdammers voelen zich dus iets veiliger dan in 2022. In Weesp daalde de onveiligheidsbeleving het meest en in Zuidoost in mindere mate. In Centrum nam de onveiligheidsbeleving juist toe, net als (in mindere mate) in Nieuw-West en Noord. In de wijk Osdorp-Midden nam de onveiligheidsbeleving het sterkst toe. In Zuid, Oost en West bleef de onveiligheidsbeleving ongeveer gelijk. De sterkste daling van de onveiligheidsbelevingsindex was echter wel in een wijk in Oost, namelijk in IJburg-Oost/IJburg-Zuid.

Ontwikkelingen in de regio

De veiligheidsindexen worden voor de gehele regio Amsterdam-Amstelland berekend. Hieronder worden de belangrijkste resultaten voor de regio uitgelicht.

De politie registreerde in de hele regio Amsterdam-Amstelland vooral meer High Volume criminaliteit (HVC, veelvoorkomende criminaliteit) dan een jaar geleden. De geregistreerde High Impactcriminaliteit (HIC, zoals geweld en zedenmisdrijven) nam juist af. Bewoners van de regio rapporteren in 2023 ongeveer evenveel slachtofferschap van criminaliteit als in 2022. Regiobewoners gaven wel aan minder vaak slachtoffer te zijn geworden van High Impactcriminaliteit, maar doordat zij vaker slachtoffer werden van High Volumecriminaliteit en digitale criminaliteit bleef het gerapporteerd slachtofferschap gemiddeld gelijk. De overlastindex is in de regio licht afgenomen tussen 2022 en 2023, met name doordat de personenoverlast daalde. De verloedering bleef gelijk. De onveiligheidsbelevingsindex in de regio is iets lager dan een jaar eerder; inwoners voelen zich iets veiliger dan in 2022. Op alle drie de deelindexen risicoperceptie, onveiligheidsgevoelens en vermijding is een verbetering te zien.

In Aalsmeer is de geregistreerde criminaliteitsindex ongeveer gelijk gebleven, de gerapporteerd slachtofferschapsindex is toegenomen, net als de overlastindex en de onveiligheidsbelevingsindex.

In Amstelveen is de geregistreerde criminaliteitsindex licht afgenomen, de gerapporteerd slachtofferschapsindex is afgenomen, net als de overlastindex en de onveiligheidsbelevingsindex.

In Diemen is de geregistreerde criminaliteitsindex ongeveer gelijk gebleven, de gerapporteerd slachtofferschapsindex is toegenomen, evenals de overlastindex en onveiligheidsbelevingsindex.

In Ouder-Amstel is de geregistreerde criminaliteitsindex toegenomen, de gerapporteerd slachtofferschapsindex daalde, de overlastindex nam licht toe en de onveiligheidsbelevingsindex nam ook toe.

In Uithoorn is de geregistreerde criminaliteitsindex ongeveer gelijk gebleven, de gerapporteerd slachtofferschapsindex is afgenomen, de overlastindex is ongeveer gelijk gebleven en de onveiligheidsbelevingsindex is licht gedaald.

Meer weten?

De Veiligheidsindexen bieden voor alle wijken in de regio veel cijfermatige informatie over de ontwikkeling van geregistreerde criminaliteit, gerapporteerd slachtofferschap, ervaren overlast en onveiligheidsbeleving. In dit artikel zijn slechts enkele ontwikkelingen uitgelicht. Benieuwd naar verdiepende informatie over de wijken in de regio en hoe de veiligheidsindexen tot stand komen? Kijk dan op het dashboard ‘Veiligheid in beeld’.

Een verdere inhoudelijke beschrijving van de veiligheidssituatie in Amsterdam is te vinden in het Amsterdams Veiligheidsbeeld. De regionale ambities voor 2023 t/m 2026 op het gebied veiligheid van de gemeenten uit de regio Amsterdam-Amstelland, de politie Eenheid Amsterdam en het Openbaar Ministerie (parket Amsterdam) en hun inzet daarop zijn te lezen in het Regionaal Veiligheidsplan (RVP) 2023-2026 en in de Regionale Veiligheidsrapportage 2023.