Vooruitzichten Amsterdamse economie verslechterd
- 9 december 2011
Nederland staat met één been in de recessie. Het derde kwartaal van 2011 kromp de economie met 0,3 procent, ten opzichte van het tweede kwartaal. Nog een kwartaal krimp en de volgende recessie is een feit. Dit zou betekenen dat de conjunctuurcyclus erg kort was, een jaar of twee (van hoog- naar laag- naar hoogconjunctuur). Is de naderende recessie ook al waarneembaar in Amsterdam? We maken hiervoor gebruik van de vernieuwde conjunctuurklok van O+S, die in opdracht van Economische Zaken is aangepast.
In Amsterdam is er nog geen duidelijke aanwijzing die op een nieuwe omslag van de economie duidt. De indicatoren die zo’n conjunctuuromslag zouden kunnen voorspellen (de zogenoemde leading indicators) geven een gemengd beeld. In de Amsterdamse conjunctuurklok zijn de AEX-index, verkochte woningen, passagiers en vracht op Schiphol de leading indicators. Deze lopen gemiddeld twee kwartalen voor op de cyclus van het bruto regionaal product, de maat voor economische ontwikkeling.
De AEX-index is sinds het begin van dit jaar weer aan het dalen. In februari stond de index nog op 370, in november is deze gedaald tot rond de 300. Dit laatste is vergelijkbaar met het najaar van 2009. De woningmarkt is nog niet hersteld van de vorige recessieperiode. Het aantal verkochte woningen ligt al ruim twee jaar onder het niveau van voor de (vorige) kredietcrisis. Het toerisme in Amsterdam is weer op het niveau van voor de recessie. Het aantal passagiers op Schiphol groeit sinds 2010 weer, in oktober 2011 lag het aantal 10 procent hoger dan een jaar eerder. Dit komt vooral door Europese bezoekers. Het aantal hotelovernachtingen is in de eerste zeven maanden van 2011 weliswaar minder toegenomen dan in 2010 maar er is wel sprake van enige groei. Het enige wat op dit moment zou kunnen duiden op een omslag is de verminderde vracht die via Schiphol vervoerd wordt. De afname van het vrachtvervoer staat vermoedelijk in verband met de kwakkelende wereldhandel.
De vooruitzichten voor heel Nederland zijn minder positief. Dit blijkt onder andere uit de conjunctuurindicator van DNB 1), die aangeeft dat er een omslag aankomt, en uit de conjunctuurklok van het CBS. 2) Deze laatste geeft al enkele maanden een verslechtering van het conjunctuurbeeld, die zich nu uit in een krimp van de economie in het derde kwartaal. Gegeven de instabiele en onzekere tijd waarin Europa verkeert, is dit niet verrassend. Leading indicators voor heel Nederland zijn bijvoorbeeld het consumenten- en producentenvertrouwen. Het consumentenvertrouwen is momenteel erg laag, het verkeert op het niveau van begin 2009. Het producentenvertrouwen is sinds juli negatief, maar heeft nog niet het niveau van de vorige recessie bereikt. Medio februari zijn de economische groeicijfers over het vierde kwartaal beschikbaar en is er meer duidelijkheid of er een volgende recessieperiode is aangebroken.
- Nieuwe DNB-indicator voorziet omslag Nederlandse conjunctuur, DNB, september 2011
- Conjunctuurbeeld aanzienlijk verslechterd, CBS, december 2011