Inleiding

De gemeente Amsterdam wil een leefbare en toekomstbestendige gemeente zijn. Daarom wil de gemeente een energietransitie waarmaken en bijvoorbeeld in 2040 aardgasvrij zijn. Daarvoor is draagvlak nodig onder Amsterdamse bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Onderzoek, Informatie en statistiek (OIS) heeft in opdracht van Ruimte en Duurzaamheid onderzoek gedaan naar het draagvlak voor de energietransitie onder Amsterdamse bedrijven en maatschappelijke instellingen. In september 2020 zijn daarom 6.353 bedrijven en maatschappelijk instellingen benaderd om deel te nemen aan een vragenlijst. Hiervan hebben 627 verspreid over verschillende sectoren, stadsdelen en grootteklassen gereageerd.

Resultaten en conclusies

Mening over de energietransitie

De meerderheid van de bedrijven en maatschappelijke instellingen staat positief tegenover de energietransitie. Vestigingen in een gekocht pand en grotere vestigingen (meer dan 100 werknemers) zijn vaker positief dan huurders en kleinere vestigingen. Bedrijven uit de sector detailhandel en horeca zijn juist vaker negatief. Tegelijkertijd zijn de bedrijven en maatschappelijke instellingen kritischer over een concrete maatregel als het aardgasvrij maken van de stad of Nederland dan de energietransitie in het algemeen: de helft is hierbij positief. Veel ondernemers hebben nog geen idee wanneer hun eigen pand aardgasvrij zal zijn. De meest genoemde drijfveer voor het verduurzamen van het energiegebruik is het maatschappelijk verantwoord handelen. Grotere bedrijven en maatschappelijke instellingen noemen iets vaker het voldoen aan wet- en regelgeving als drijfveer.

Huidig energieverbruik

Naast dat bedrijven en maatschappelijke instellingen niet weten wanneer hun pand aardgasvrij zal zijn, weet meer dan de helft op dit moment niet hoeveel energie ze verbruiken. Een derde van de bedrijven en maatschappelijke instellingen is een kleine energieverbruiker en vijftien procent van de panden is niet aangesloten op het gasnetwerk. Ondernemers die wel gebruik maken van gas, doen dit voornamelijk om het pand te verwarmen. Grootgebruikers en kantoorpanden moeten voldoen aan bepaalde energieverplichtingen (de energiebesparingsplicht en de C- labelverplichting). Minder dan de helft van de grote verbruikers geeft aan nu al te voldoen aan de energiebesparingsplicht en nog minder voldoet aan de c-labelverplichting.

Genomen maatregelen en drempels

Een groot aandeel van de bedrijven en maatschappelijke instellingen heeft tenminste één maatregel om te verduurzamen doorgevoerd, zoals het gebruik van spaarlampen, ledlampen of dubbel glas. Vestigingen die positief zijn over de overstap naar duurzame energie hebben ook vaker twee of meer maatregelen doorgevoerd. Dit is bijvoorbeeld het geval voor vestigingen in een gekocht pand. Bedrijven en maatschappelijke instellingen gevestigd in monumenten en/of verzamelpanden hebben juist minder vaak ingrijpende maatregelen doorgevoerd.

Bedrijven en maatschappelijke instellingen zien ook obstakels om (verdere) maatregelen door te voeren. Financiën zijn een drempel, maar ook het feit dat veel bedrijven en maatschappelijke instellingen huurder zijn, maakt het lastig om meer ingrijpende maatregelen door te voeren. De bedrijven en maatschappelijke instellingen die eerder hebben aangegeven twee of meer maatregelen te hebben uitgevoerd geven vaker aan geen obstakel te zien, maar ook vaker onvoldoende financiële middelen als obstakel te zien. Ook bedrijven en instellingen die aangeven van plan te zijn maatregelen uit te voeren zien meer obstakels. De ervaren obstakels hangen niet samen met een negatieve houding ten opzichte van de energietransitie.

Effect van corona

Een derde van de bedrijven en maatschappelijke instellingen geeft daarnaast aan (waarschijnlijk) maatregelen uit te stellen of niet te nemen vanwege corona. Dit is met name het geval voor vestigingen on de sector detailhandel en horeca. Zij gaven ook relatief vaak aan dat ze obstakels ervaren zoals het onvoldoende beschikken over middelen en kennis.

Benodigdheden en hulp vanuit de gemeente

Het merendeel van de bedrijven en maatschappelijke instellingen heeft behoefte aan hulp bij het investeren in verduurzaming. Het gaat hierbij vooral om financiële hulp. Er is een samenhang tussen de obstakels die bedrijven en maatschappelijke instellingen ervaren en wat ze nodig hebben om te verduurzamen. Zo hebben vestigingen die geen obstakels ervaren om te verduurzamen vaker niets aanvullends nodig. Bedrijven en instellingen die al maatregelen hebben genomen, gaven vaker aan obstakels te ervaren om te verduurzamen, maar geven ook voor alle benodigdheden vaker aan deze nodig te hebben. Bepaald type bedrijven en maatschappelijke instellingen, zoals uit de sector detailhandel en horeca en/of uit stadsdeel Centrum hebben vaker behoefte aan ondersteuning bij het aanvragen van financiering en bij implementatie van de maatregelen. Vanuit de gemeente verwachten bedrijven en maatschappelijke instellingen vooral informatie over financieringsmogelijkheden en subsidieregelingen, en een vergoeding voor (een deel van) de kosten. Een derde heeft ook behoefte aan onafhankelijke energieadvies, maar slechts een klein deel wil daarvoor betalen. Bedrijven uit de sector detailhandel en horeca en vestigingen gevestigd in het Centrum hebben naast andere benodigdheden, ook relatief vaak behoefte aan energieadvies, ook als ze zelf een deel moeten bekostigen.

Communicatie rond ondersteuning voor verduurzaming

Communicatie rondom deze mogelijke ondersteuning van de gemeente willen de bedrijven en maatschappelijke instellingen overwegend per e-mail ontvangen. Bedrijven en maatschappelijke instellingen in de sector detailhandel en horeca en in stadsdeel Centrum willen relatief vaak bezoek van een door de gemeente ingehuurde onafhankelijke energieadviseur. De bedrijven uit deze sector willen ook vaker informatie of bijeenkomsten via de branchevereniging of BIZ

Contactgegevens

• Sarah Rubingh
• Idske de Jong