De eerste evaluatie in 2014 gaf een goed beeld van de meningen van de betrokkenen. Cijfermatig was het niet mogelijk om uitspraken te doen over het effect van de pilot op verzuim, dit had onder andere te maken met de korte duur van de pilot op dat moment, waardoor er nog vrijwel geen LOD-traject was afgerond en de cijfers nog geen duidelijk beeld gaven. In 2015 is aan OIS gevraagd een vervolgonderzoek te doen.

Om het effect van LOD te bepalen zijn er vijf hypothesen getoetst. Voor Leerplicht was de inzet van de last onder dwangsom geslaagd wanneer 3 van de 5 hypothesen bevestigd werden. 

Dat bleek niet het geval. Twee van de vijf hypothesen werden bevestigd op ROC TOP, maar bij het ROCvA werd geen van de vijf hypothesen bevestigd. Op basis van de cijfers bleek er dus geen overtuigend bewijs voor het effect van LOD op verzuim.

Kijken we naar de ervaringen van betrokken professionals en ouders dan zien we een gemengd beeld. Betrokkenen zijn deels positief over LOD. Leerplichtambtenaren, mentoren/verzuimcoördinatoren en ook ouders zijn het er over eens dat (de dreiging van) een geldboete indruk maakt bij jongeren van deze leeftijd. Maar als ouders de boete voor hun kind betalen, als een snelle afhandeling/monitoring niet mogelijk is, of als het ongemotiveerde jongeren betreft (door grote persoonlijke problemen of een verkeerde studiekeuze) zal het effect van de maatregel gering zijn. Zoals een van de professionals zei: “Het is een goede aanpak voor een klein deel van de schoolpopulatie”. Hiermee wordt bedoeld de jongere, niet notoire spijbelaar, waar niet al teveel persoonlijke problematiek speelt.