De gemeente Amsterdam is in juni 2020 gestart met pilot met een hogere bijstand, meer intensieve begeleiding en/of tijdelijke opvang voor deze mensen. Het doel was om inzicht te krijgen wat voor impact dit heeft op de leefsituatie van economisch daklozen. OIS heeft hiervoor een evaluatie uitgevoerd. Voor deze evaluatie heeft OIS gesproken met mensen die economisch dakloos zijn, met professionals van de gemeente en de Regenbooggroep. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van de theorieën over schaarste, zelfredzaamheid en doenvermogen.

De resultaten van het onderzoek wijzen erop dat het niet hebben van een woning ook een vorm van schaarste is, en leidt tot grote stress en het daarbij behorende verminderde doenvermogen. Tijdelijke opvang lijkt –in sommige gevallen- de stress deels te verminderen, waardoor de zelfredzaamheid wordt verhoogd. Ook een hogere bijstand leidt tot een vermindering van de financiële schaarste en daarmee de stress. Het verschil tussen 50 procent en 70 procent lijkt echter onvoldoende om grote verschillen te maken in het doenvermogen en daarmee de zelfredzaamheid. De impact lijkt veel meer te zitten in het welzijn van mensen. Intensieve begeleiding heeft direct impact op de zelfredzaamheid, omdat het een vorm is van ‘ondersteuning om acceptabel te functioneren’. Daarmee heeft het uiteindelijk ook invloed op de schaarste en de stress die mensen ervaren, want een aantal van de veelal praktische problemen waar ze mee kampen worden voor hen opgelost.

Uiteindelijk wordt dakloosheid, ook die van economisch daklozen, pas opgelost als er een stabiel verblijf is gevonden. Of dit doel uiteindelijk wordt behaald, wordt dan ook voor een deel beïnvloed door de huizenmarkt. Meer begeleiding, meer geld en tijdelijk onderdak kan hier een bijdrage aan leveren door mensen een stapje in de goede richting te laten maken, maar uiteindelijk is er meer en structureler hulp nodig om het probleem van economische dakloosheid daadwerkelijk op te lossen.