In hoofdstuk 1 wordt een beeld gegeven van de ontwikkeling van de werkloosheid onder verschillende groepen jongeren ten opzichte van 2019. Hoofdstuk 2 zoomt in op de ontwikkeling van het aantal werkende jongeren per maand in 2020. In hoofdstuk 3 wordt gekeken in hoeverre jongeren werken op het niveau waarop zij zijn opgeleid en welke verschuivingen daarin zichtbaar zijn. Hoofdstuk 4 vergelijkt de arbeidsmarktsituatie van afstudeerders in 2020 met de situatie van eerdere cohorten, drie maanden na het behalen van een diploma. Ten slotte brengt hoofdstuk 5 in beeld hoeveel jongeren in 2020 een WW- of bijstandsuitkering ontvingen, en welke patronen er zijn in de in- en uitstroom.

Jeugdwerkloosheid stijgt naar 9,9 procent

De coronacrisis heeft de Amsterdamse economie hard geraakt. Op de arbeidsmarkt werden de gevolgen hiervan door jongeren het meest gevoeld. De werkloosheid onder jongeren (15-26 jarigen) steeg van alle leeftijdsgroepen het hardst: van 6,5 procent in 2019 naar 9,9 procent in 2020. Deze jongeren waren niet werkzaam en zochten wel actief naar werk maar konden geen werk vinden. Voor de hele Amsterdamse beroepsbevolking steeg de werkloosheid van 4,2 procent naar 5,3 procent.

Net als de afgelopen jaren zijn lager opgeleide jongeren vaker werkloos (14 procent) dan middelbaar (12 procent) en hoger opgeleide jongeren (5 procent). Maar terwijl de afgelopen jaren vooral lager opgeleide jongeren moeilijk aan het werk kwamen, steeg de werkloosheid in 2020 harder onder middelbaar opgeleiden (van 7 procent naar 12 procent). Hierdoor werd het verschil tussen deze groepen kleiner. Veel lager en middelbaar opgeleide jongeren zijn nog schoolgaand en hebben daarnaast een bijbaan, bijvoorbeeld in de horeca of detailhandel. Juist deze kleinere banen in door de coronamaatregelen getroffen sectoren gingen in 2020 vaak verloren.

De stijgende werkloosheid betreft voor ruim de helft (56 procent) schoolgaande jongeren die naast hun opleiding willen werken. Zij hebben in crisistijd meer moeite om een bijbaan te vinden. Het andere deel betreft jongeren die niet (meer) in opleiding zijn. Zij zoeken vaker een baan van meer uur per week dan schoolgaande jongeren.

Werkgelegenheid daalde vooral in voorjaar 2020

In februari 2020 waren er nog 73.500 werkende jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 26 jaar. Het gaat om 61 procent van alle Amsterdamse jongeren in deze leeftijdsgroep. Tussen februari en juni 2020 ging de stad voor het eerst in lockdown en veel bedrijven moesten hun deuren sluiten. Als gevolg nam het aantal werkende jongeren af tot 68.000 (-7 procent). Tussen juli en september groeide de werkgelegenheid weer licht, om tussen september en december weer te dalen. Uiteindelijk waren er in december 5 procent minder jongeren aan het werk dan in februari. Het verlies aan werk is het grootst in de horeca. Vooral het aantal werkende jongeren met een baan tot 20 uur per week is gedaald. Als gevolg van de afgenomen werkgelegenheid nam het aantal jongeren met een werkloosheids- en bijstandsuitkering toe. Door het jaar heen volgt de instroom van jongeren in een uitkering de trend van het verlies aan werkgelegenheid.

Jongeren werken relatief vaak onder hun niveau

Vooral jongeren zijn werkzaam op een lager niveau dan het behaalde opleidingsniveau. Daarbij werken vooral jongeren die onderwijs volgen onder hun niveau. Dit geldt voor zowel hoger als middelbaar opgeleide jongeren. Voor middelbaar opgeleide mannen is het aandeel dat onder het niveau werkt in 2020 afgenomen. Een van de verklaringen hiervoor is dat deze groep vaak een lager gekwalificeerde bijbaan heeft naast de studie. Juist deze werkgelegenheid verdween in 2020 vaak. Voor hoger opgeleide jongeren is het aandeel dat onder het opleidingsniveau werkt ten opzichte van 2019 iets toegenomen.

Recent afgestudeerden vinden moeilijker werk

Jongeren die in studiejaar 2019-2020 afstudeerden vonden minder snel werk dan de drie voorgaande cohorten. Zowel MBO, HO-bachelor en HO-master afstudeerders hadden drie maanden na afstuderen minder vaak een baan dan jongeren die in de jaren daarvoor zijn afgestudeerd.

Aantal jongeren met een WW- of bijstandsuitkering piekt in de zomer

Na een piek in het aantal jongeren met een uitkering in de zomer voor zowel de WW als de bijstand is in het restant van 2020 verbetering zichtbaar. Het aantal jongeren met een WW-uitkering is vanaf juni gedaald en sinds september stabiel rond 3.200. Ook in de bijstand nam het aantal jongeren af, tot 3.000 in september. In november en december was er weer een kleine stijging zichtbaar, waardoor aan het eind van 2020 3.100 jongeren gebruik maakten van de bijstand.

Meer jongeren niet actief in werk of opleiding

Naast de oplopende werkloosheid nam ook nam het aantal jongeren dat niet naar school gaat maar ook niet actief is op de arbeidsmarkt toe, van 4,2 procent in 2019 naar 6,2 procent in 2020. In stadsdeel Noord is deze groep relatief gezien het grootst. Daar is ongeveer 10 procent van de jongeren niet actief. In Nieuw-West en Centrum gaat het om 7 procent. Er zijn verschillende redenen waarom deze jongeren niet actief zijn. Een deel is om verschillende redenen niet direct beschikbaar voor werk, een deel is arbeidsongeschikt en weer een ander deel kiest ervoor om niet te werken. Tijdens een economische crisis komt hierbij dat sommige jongeren niet op zoek gaan naar werk omdat zij hier weinig resultaat van verwachten.

2021

Landelijke cijfers over kwartaal 1 van 2021 laten zien dat de jeugdwerkloosheid gelijk bleef ten opzichte van het laatste kwartaal van 2020, maar wel toenam onder lager opgeleide jongeren. De volgende Monitor Jeugdwerkloosheid verschijnt in het najaar en zal ingaan op de perspectieven van Amsterdamse jongeren in 2021.

Contactgegevens

• Feiko de Grip
• Sjors Verhaar