Jaarlijks consumeren Amsterdammers zo’n 800.000 kilo aan goederen. Vooral de productie en het transport van deze spullen leiden tot CO₂-uitstoot en vervuiling. Door spullen te repareren of hun levensduur te verlengen in plaats van ze te vervangen kun je de druk op het milieu beperken.

Maar hoe vaak kiezen Amsterdammers voor repareren? Onderzoek en Statistiek heeft dat in het voorjaar van 2025 onderzocht onder 1.116 leden van het Amsterdam Stadspanel. We vroegen hen naar hun reparatiegedrag en de factoren die daarbij een rol spelen.

Ongeveer de helft van de deelnemers aan het onderzoek zegt spullen meestal te repareren als deze stuk gaan. Dat aandeel ligt hoger onder inwoners van de stadsdelen Oost, Centrum, West en Zuid. Ook vrouwen, Amsterdammers tussen de 20 en 34 jaar en Amsterdammers met een hbo- of wo-opleiding zeggen vaker dan gemiddeld meestal spullen te repareren.

De deelnemende Amsterdammers repareren vooral grote huishoudelijke apparaten, leren jassen en schoenen. Kleine huishoudelijke elektronica, sneakers en sportschoenen gooien zij juist vaker weg. Persoonlijke elektronica zoals telefoons bewaren zij vaak in plaats van dat ze die repareren of weggegooien.

Driekwart van de deelnemende Amsterdammers heeft weleens iets zelf gerepareerd. Het gaat vooral om kleding. Elektronica repareren zij minder vaak. Belangrijke obstakels zijn een gebrek aan vaardigheden, technische kennis, gereedschap en tijd.

Reparatiediensten

De helft van de Amsterdammers heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van een reparatiedienst. Vooral voor leren schoenen en persoonlijke elektronica schakelden zij een professionele reparateur in. Ze zijn over het algemeen redelijk tevreden over de prijs en de kwaliteit maar minder tevreden over het aanbod.

Ook in een repaircafé kun je je spullen laten repareren. In een repaircafé kunnen mensen samen met deskundige vrijwilligers aan de slag om kapotte spullen te repareren. Meestal is de reparatie gratis, soms wordt een vrijwillige bijdrage of een bijdrage voor materiaalkosten gevraagd. Hoewel veel Amsterdammers weten wat een repaircafé is, heeft slechts 10 procent er ooit een bezocht.

Voor veel soorten producten zijn Amsterdammers bereid tot ongeveer 25 procent van de oorspronkelijke aanschafwaarde te betalen voor een reparatie. Vooral voor producten met een doorgaans hogere aanschafwaarde zoals laptops, smartphones en leren jassen of schoenen is die bereidheid hoog. Bij artikelen met een lagere aanschafwaarde zoals sportschoenen en truien kiezen mensen sneller voor vervanging.

Belemmeringen

Er zijn verschillende factoren die zorgen dat mensen niet kiezen voor reparatie. Deelnemers aan het onderzoek vinden de kosten vaak hoog. Ook is er onzekerheid over of reparatie überhaupt wel mogelijk is en over de kwaliteit die reparatiediensten kunnen leveren. Daarnaast speelt gemakzucht een rol. De beschikbaarheid van reparatiediensten in de buurt of hun openingstijden worden minder vaak genoemd als belemmering.

Amsterdammers twijfelen of een reparatie wel haalbaar is en of de kwaliteit goed zal zijn. Ze vragen zich af of de reparatie wel loont. Met name 20- tot 34-jarigen lijken weinig vertrouwen te hebben in de kwaliteit van reparatiediensten in de stad. Het is daarom belangrijk om de kennis over en het vertrouwen in die diensten te vergoten.

Overigens verschillen de belangrijkste belemmeringen wel per producttype. Mensen laten kleding vaker niet repareren door de kosten of gemakzucht, terwijl er bij elektronica en schoenen andere obstakels zijn. Gebruikers willen hun spullen wel repareren, maar soms is dat simpelweg niet mogelijk. Wel vermoeden we dat kleine huishoudelijke elektronica te snel wordt weggegooid omdat mensen denken dat repareren geen zin heeft.

Veel inwoners hebben een duidelijke intentie om in de toekomst vaker spullen te (laten) repareren. Die intentie is vooral hoog onder vrouwen, jongvolwassenen, inwoners met een bovenmodaal inkomen en inwoners van stadsdeel Oost. Jongvolwassenen willen ook graag leren hoe zij spullen, en dan vooral kleding, zelf kunnen repareren.

De deelnemers geven aan behoefte te hebben aan duidelijkere informatie over waar zij terecht kunnen voor reparaties. Ook willen zij graag een uitgebreider aanbod aan reparatiewinkels in de buurt. Ze willen graag workshops of cursussen volgen om zelf spullen te leren repareren.

Aanbevelingen

Ondanks het feit dat jongeren meer consumeren dan oudere inwoners, lijken zij zich het meest bewust van het belang van reparatie. Jongvolwassenen tonen ook het meeste enthousiasme om hun gedrag te veranderen en om spullen te leren repareren. Dit is dus een belangrijke doelgroep voor bijvoorbeeld campagnes.

Het zou nuttig zijn als Amsterdammers meer technische kennis hebben zodat ze beter kunnen inschatten of spullen nog te repareren zijn. Ook kan de gemeente ervoor zorgen dat de informatievoorziening over het aanbod aan reparatiediensten in de stad helder is. Het moet duidelijk zijn welke defecten wel en niet gerepareerd kunnen worden.

Onlangs is de Repareerwijzer gelanceerd op de website van gemeente Amsterdam. De wijzer helpt Amsterdammers om beter te weten waar zij terecht kunnen.

Eerder onderzoek van O&S liet zien dat bij duurzaamheidsthema’s de sociale norm invloed kan hebben op gedrag, zolang mensen zich al voldoende bewust zijn van de impact van hun gedrag.

Deelnemers aan het huidige onderzoek lijken nog weinig goede voorbeelden te hebben in hun omgeving van naasten die hun spullen repareren. Als repareren meer de norm wordt, kunnen Amsterdammers kennis en kunde hierover uitwisselen. De nieuwe campagne ‘Tweede Kans’ van de gemeente sluit daar goed bij aan.

De antwoorden op de open vragen van dit onderzoek zijn te vinden in de dataset Materiaalstromen in Amsterdam.