Net als in 2023 en 2021 heeft O&S onderzoek gedaan naar spanningen, statelijke inmenging, radicalisering en extremisme in de stad. Professionals zoals medewerkers van zorg- en welzijnsorganisaties, politiemedewerkers en leerkrachten hebben een online vragenlijst ingevuld over hun ervaringen hiermee en over hun ondersteuningsbehoeften. Dit onderzoek doet O&S in opdracht van het programma Radicalisering en Extremisme (R&E) en directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de gemeente Amsterdam.

De ondervraagde professionals zien net als de vorige keer vaak dat Amsterdammers de overheid of instituties wantrouwen; 83 procent zag dit soms of vaak. Zij merken dit wantrouwen vaak op bij personen met forensische problematiek en jongeren. Het aandeel dat Amsterdammers ziet die in isolement leven, is 9 procentpunt groter dan in 2023. Vooral veel jongeren die te maken hebben met problematieken zoals een licht verstandelijke beperking, jeugdreclassering of dakloosheid hebben een gebrek aan een sociaal netwerk volgens de professionals.

De professionals ervaren veel spanningen tussen Amsterdammers met verschillende etnische of culturele achtergronden. In 2025 gaven meer professionals aan spanningen tussen Amsterdammers met verschillende religieuze opvattingen of met verschillende politieke opvattingen te zien dan in 2023 en 2021.

Verder zag een ruime meerderheid soms of vaak ‘wij-zij’ denken (74 procent), Amsterdammers die niet openstaan voor andere opvattingen (70 procent) en Amsterdammers die intolerant zijn tegenover mensen met een andere meningen (63 procent). Een kleiner deel van de professionals zag Amsterdammers die geweld of extreme/ondemocratische middelen legitimeren om een bepaald doel te behalen (19 procent).

54 procent kwam de afgelopen twee jaar een of meer vormen van extremisme tegen tijdens het werk. Zij nemen vooral rechts-extremisme, islamitisch extremisme en extremisme vanuit complotdenken waar. De professionals maken zich ook het meeste zorgen over deze vormen van extremisme. Ze zijn bang dat rechts-extremisme ervoor zorgt dat groepen meer tegenover elkaar komen te staan. Daarnaast maken zij zich zorgen over het groeiende wantrouwen in de overheid en over jongeren die steeds intoleranter lijken te worden.

Dit jaar vroegen we voor het eerst naar signalen van statelijke inmenging. Hierbij proberen buitenlandse overheden doelbewust invloed uit te oefenen op de Nederlandse samenleving. Een persoon of organisatie is slachtoffer van ongewenste buitenlandse inmenging als diegene intimidatie en/of bedreiging ervaart en vermoedt dat dit afkomstig is vanuit een buitenlandse overheid. 14 procent van de professionals geeft aan soms of vaak te maken te hebben gehad met mogelijke slachtoffers van statelijke inmenging in hun werk. Bijna de helft geeft aan hier nooit mee te maken te hebben gehad.

Ruim twee derde weet waar ze terecht kunnen als ze zich zorgen maken over (beginnende) radicalisering (68 procent). De meeste professionals voelen zich in hun werk voldoende ondersteund om hiermee om te gaan (57 procent). 63 procent is bekend met het Steunpunt Radicalisering.